Q&A Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW)

De Tijdelijke subsidieregeling tegemoetkoming in de loonkosten in verband met het coronavirus (NOW) is afgelopen dinsdag 31 maart 2020 gepubliceerd. Wij hebben de regeling doorgenomen en geven in deze Q&A antwoord op de meeste vragen die momenteel onder werkgevers leven.

Indien u meer wilt weten over uw verplichtingen als werkgever tijdens deze coronacrisis, dan kunt u onze website met updates en andere Q&A’s raadplegen.

Hoe komt de subsidie tot stand?

Het subsidiebedrag wordt uiteindelijk gebaseerd op de loonsom over de periode van 1 maart 2020 tot en met 31 mei 2020. De subsidie bedraagt maximaal 90% van deze loonsom, bij een omzetdaling van 100%. Is de omzetdaling lager, dan zal de subsidie evenredig lager worden vastgesteld. Bij een omzetdaling van 50% bedraagt de subsidie bijvoorbeeld 45% (50% van 90%) van de loonsom en bij een omzetdaling van 20% bedraagt de subsidie 18% (20% van 90%).

Vanwege de noodsituatie wordt gewerkt met een voorschot op de subsidie van 80%, waarbij voor de berekening wordt uitgegaan van driemaal de loonsom over januari 2020. Bij de definitieve vaststelling van de subsidie achteraf, wordt gekeken naar de daadwerkelijke loonsom over de periode van maart 2020 tot en met mei 2020. Indien de loonsom lager blijkt te zijn geworden, wordt de subsidie naar beneden toe bijgesteld. Indien de loonsom hoger blijkt te zijn geworden, wordt de
subsidie echter niet naar boven toe bijgesteld. Ook wordt bij de definitieve vaststelling van de subsidie rekening gehouden met het daadwerkelijke percentage aan omzetdaling.

Voor welke periode kan het worden aangevraagd?

De subsidieverlening ziet in eerste instantie op de loonkosten over de periode maart tot en met mei 2020. De overheid heeft echter nadrukkelijk de mogelijkheid opengehouden om de regeling met drie maanden te verlengen. Daarover zal vóór 1 juni 2020 een besluit worden genomen, zodat een eventuele verlenging aansluit op de eerste aanvraagperiode die op 31 mei 2020 eindigt. Het is niet mogelijk om de subsidie voor een kortere periode aan te vragen.

Wat verstaan we onder loonsom?

Voor de loonsom wordt uitgegaan van het sociale verzekeringsloon uit tegenwoordige dienstbetrekking. Dit loon is – op een enkele uitzondering na – gelijk aan het loon voor de loonheffingen. Hieronder vallen bijvoorbeeld wel bonussen, maar niet een betaalde transitievergoeding of uitkeringen die de werkgever via het UWV gecompenseerd heeft gekregen. Voor de loonsom wordt een maximum gehanteerd van € 9.538 (twee keer het maximumdagloon) per werknemer per maand. Ook aanvullende lasten en kosten zoals werkgeverspremies en werknemersbijdragen aan pensioen en de opbouw van vakantiebijslag worden meegenomen. Ter bespoediging van de aanvraagprocedure is gekozen voor een opslag op de loonsom voor werkgeverslasten van 30% voor alle gevallen.

Bij berekening van het voorschot wordt dus uitgegaan van de loonsom over januari 2020. Indien over januari 2020 geen gegevens bekend zijn, wordt uitgegaan van november 2019. Als daarover ook geen gegevens bekend zijn, kan geen subsidie worden aangevraagd.

Wat als ik geen loonaangifte per maand, maar per vier weken doe?

In dat geval wordt het loon over vier weken omgerekend naar het loon over een maand, door het te verhogen met 8,33%. Als benadering van de loonsom in maart tot en met mei 2020 worden de vierwekentijdvakken genomen die de meeste overlap hebben met die maanden, namelijk de periode van 24 februari tot en met 17 mei 2020.

Moet ik voor iedere werkgever binnen het concern een separate aanvraag indienen?

Zoals hiervoor aangegeven wordt de subsidie, indien de loonsom lager blijkt te zijn  geworden, naar beneden toe bijgesteld (90% van het bedrag waarmee de loonsom is gedaald). Indien de loonsom hoger blijkt te zijn geworden, wordt de subsidie echter niet naar boven toe bijgesteld. Dat heeft te maken met het feit dat van werkgevers wordt verwacht dat zij zich inspannen om de loonsom zoveel mogelijk gelijk te houden en werknemers (ook de werknemers met een flexibel contract) dus door te betalen. De regeling is daarom zo ingestoken dat een daling van de loonsom (minder (betaalde) werknemers of lagere loonsom) gevolgen zal hebben voor de hoogte van de uiteindelijke subsidie waar de werkgever aanspraak op kan maken.

Voor welke werknemers kan ik de subsidie aanvragen?

Hoewel voor wat betreft de omzetdaling (zie hieronder) gekeken wordt naar het gehele concern, dient de aanvraag voor de NOW per loonheffingsnummer te worden gedaan.

Hoe zit het met medewerkers die naar het buitenland zijn uitgezonden?

Indien deze medewerkers nog sociaal verzekerd zijn in Nederland, wordt het loon van deze werknemers ook meegenomen in de loonsom.

Valt de DGA er ook onder?

Niet of vrijwillig verzekerde DGA’s vallen niet onder de regeling.

Hoe zit het met uitzenden en payrollen?

De inlenende werkgever kan, als de afgesproken voorwaarden dat toelaten uiteraard, de stoppen met het inlenen van deze werkers. De subsidie kan worden aangevraagd door de formele werkgever, niet door de inlenende werkgever. Voor payroll- en uitzendwerkgevers gelden dezelfde voorwaarden als voor reguliere werkgevers. De subsidie kan worden aangevraagd voor de loonkosten die gepaard gaan met het in dienst houden (en doorbetalen) van uitzendkrachten en payrollwerknemers.

Kan ik mijn werknemers gewoon laten werken?

Ja, anders dan bij de werktijdverkorting, gelden er geen voorwaarden voor het tewerkstellen van werknemers.

Moet ik mijn werknemers 100% blijven doorbetalen?

De NOW gaat er van uit dat alle werknemers binnen het bedrijf, ook bijvoorbeeld oproepkrachten, 100% van het loon doorbetaald krijgen. Gebeurt dat niet, dan kan dat van invloed zijn op de uiteindelijke hoogte van de subsidie.

Kan ik nog mensen ontslaan?

Van werkgevers wordt verwacht dat zij in de periode van 18 maart tot en met 31 mei 2020 geen ontslagaanvragen wegens bedrijfseconomische redenen indienen. Indien toch ontslag wordt aangevraagd via het UWV, wordt bij de vaststelling van de subsidie een correctie door middel van een ‘boetebedrag’ doorgevoerd. Het loon over januari 2020 van de werknemers voor wie ontslag is aangevraagd wordt dan verhoogd met 50% en driemaal dat bedrag wordt dan in mindering gebracht op de totale loonsom waarop de uiteindelijke hoogte van de subsidie wordt gebaseerd. De subsidieverlaging is 50% hoger dan wanneer van diezelfde werknemer het loon niet was doorbetaald.

Verder dient, wanneer toch een ontslagaanvraag wordt ingediend, aannemelijk te worden gemaakt dat het ontslag niet kan worden voorkomen door een beroep op de NOW en waarom niet. Het UWV weegt dit expliciet mee, omdat de doelstelling van NOW is dat ontslag zoveel als mogelijk dient te worden voorkomen.

Het niet verlengen van contracten voor bepaalde tijd, ontslag tijdens de proeftijd, afscheid nemen middels een vaststellingsovereenkomst, of beëindigen op grond van een niet-economische reden is gewoon mogelijk, maar kan eventueel wel van invloed zijn op de hoogte van de definitieve subsidie als daarmee de loonsom over de maanden maart tot en met mei 2020 lager is dan driemaal de loonsom over januari 2020.

Hoeveel omzetverlies moet ik hebben?

Er moet sprake zijn van ten minste 20% omzetverlies om in aanmerking te kunnen komen voor de subsidie.

Moet de reden van de omzetdaling worden aangetoond?

De NOW is van toepassing op situaties waarin sprake is van een omzetdaling van ten minste 20% over een periode van drie aaneengesloten kalendermaanden wegens buitengewone omstandigheden, zoals uitbraak van het coronavirus. Werkgevers hoeven niet aan te tonen in welke mate de buitengewone omstandigheden aan de omzetdaling hebben bijgedragen. De subsidieregeling ziet niet alleen op bedrijven die een omzetdaling hebben als gevolg van het coronavirus. Een andere specifieke situatie van buitengewone omstandigheden waarop de subsidie ziet en die in de regelgeving wordt genoemd, is bijvoorbeeld omzetdaling als gevolg van brand in het bedrijf van werkgever.

Wat is omzet?

Omzet houdt in de ‘netto omzet’. Het gaat dus om de opbrengst uit levering van goederen en diensten uit de onderneming van werkgever, onder aftrek van kortingen en over de omzet geheven belasting. Verder wordt voor het omzetbegrip aangesloten bij de definitie zoals door de werkgever gehanteerd in de jaarrekening over 2019.

Hoe wordt de omzetdaling berekend?

De omzetdaling moet zich voordoen over een periode van drie aaneengesloten maanden waarvan de startdatum 1 maart, 1 april of 1 mei 2020 is. De omzet in deze meetperiode wordt vergeleken met de omzet van januari tot en met december 2019, gedeeld door vier (25%).

Als een werkgever dus verwacht dat de omzetdaling pas later meetbaar wordt, mag de meetperiode van 2020 één of twee maanden later beginnen dan 1 maart 2020 (en wordt er dus gekeken naar de periode 1 april tot en met 30 juni 2020 of de periode 1 mei tot 31 juli 2020). De subsidie in de loonkosten blijft echter altijd betrekking houden op de loonkosten van maart, april en mei 2020.

Wat als ik in 2019 een heel slecht jaar heb gedraaid?

Voor een dergelijke situatie wordt geen uitzondering gemaakt.

Moet ik meteen accountantsverklaring meesturen?

Een accountantsverklaring is niet vereist als er een aanvraag wordt gedaan voor een voorschot. In beginsel is een accountantsverklaring wel vereist bij het verzoek tot het vaststellen van de definitieve subsidie. Er wordt (hopelijk in de vier weken na publicatie van de regeling) duidelijkheid gegeven onder welke grens van het subsidiebedrag een accountantsverklaring niet is vereist. Ook zal dan helderheid worden gegeven wat voor soort accountantsverklaring wordt vereist indien er een accountantsverklaring moet worden verstrekt.

Wat als ik een aanvraag heb ingediend en uiteindelijk toch onvoldoende omzetdaling heb/wat als mijn inschatting niet klopt?

Binnen 52 weken na ontvangst van de aanvraag zal het UWV de definitieve subsidie vaststellen. Bij de afrekening kan sprake zijn van een nabetaling of, als bijvoorbeeld het omzetverlies lager is uitgevallen, terugvordering. Als de omzetdaling lager blijkt dan 20% zal de definitieve subsidie 0 zijn.

Wat als een onderneming nog niet zo lang bestaat?

Voor ondernemingen die op 1 januari 2019 nog niet bestonden geldt dat voor de referentieperiode de hele kalendermaanden vanaf het moment dat de bedrijfsuitoefening van de werkgever is aangevangen in 2019, tot en met februari 2020 worden genomen, omgerekend naar drie maanden.

Hoe om te gaan met het concern? Hoe zit het met buitenlandse vennootschappen?

Het omzetverlies wordt bepaald op concernniveau. Voor concerns met Nederlandse en buitenlandse dochters geldt dat zij niet in de omzetdaling moeten meetellen de rechtspersonen in de groep die geen Nederlands SV-loon hebben. Rechthebbende op de subsidie is de werkgever, dus de individuele groepsmaatschappijen (werkgevers) dienen ieder voor zich een aanvraag in, waarbij bij alle aanvragen naar de concernomzet wordt gekeken.

Voor buitenlandse vennootschappen geldt dat zij in aanmerking kunnen komen voor subsidie voor zover zij werknemers in dienst hebben die in Nederland sociaalverzekerd zijn. Voor zover een werkgever werknemers in dienst heeft die niet in Nederland sociaalverzekerd zijn, worden de lonen van die werknemers niet meegeteld voor de berekening van de loonsom waarover subsidie wordt ontvangen.

Werkgevers met een buitenlands rekeningnummer worden in de gelegenheid gesteld om binnen vier weken na de aanvraag een Nederlands rekeningnummer door te geven. Om uitvoeringstechnische redenen is het namelijk niet mogelijk om een subsidieaanvraag te behandelen waarvoor een buitenlands rekeningnummer is opgegeven.

Vanaf wanneer kunnen werkgevers een aanvraag indienen?

Het UWV streeft ernaar maandag 6 april 2020 het loket voor werkgever te openen, zodat aanvragen kunnen worden ingediend. Het UWV houdt echter rekening met een vertraging, waardoor het loket mogelijk op 14 april 2020 opengaat. Vooralsnog kan de aanvraag tot en met 31 mei 2020 worden ingediend.

Wat is de beslistermijn van het UWV?

Het UWV is verplicht binnen 13 weken na ontvangst van de volledige aanvraag te beslissing op de aanvraag voor het voorschot op compensatie.

Binnen welke termijn wordt betaald?

De werkgever ontvangt in ten hoogste drie termijnen een voorschot van 80% van de door de werkgever berekende compensatie. De eerste betaling vindt in beginsel plaats binnen twee tot vier weken na ontvangst door het UWV van de aanvraag. De tweede betaling volgt een maand daarna en de derde betaling een maand na de tweede betaling.

Binnen 24 weken na afloop van de periode waarin de omzetdaling heeft plaatsgevonden (de meetperiode) verzoekt de werkgever om vaststelling van de subsidie via het daarvoor ontworpen formulier. Op basis van door de werkgever aan te leveren definitieve gegevens over de omzetdaling wordt vastgesteld hoe groot de daadwerkelijke omzetdaling is geweest en of aan alle verplichtingen is voldaan. Hiervoor is een accountantsverklaring vereist. Binnen 52 weken na ontvangst van deze aanvraag wordt de definitieve subsidie vastgesteld. Bij de afrekening kan sprake zijn van terugvordering of nabetaling.

Welke gegevens moet ik verstrekken bij de aanvraag?

De aanvraag moet worden gedaan door middel van het invullen van een formulier van het UWV. Op het formulier dient in ieder geval het volgende te worden vermeld:

• de bedrijfsgegevens: naam, adres, telefoonnummer, e-mail, gegevens contactpersoon
• indien de werkgever na 31 augustus 2019 een wtv-aanvraag heeft ingediend, het dossiernummer van de aanvraag
• in welke aaneengesloten periode van drie kalendermaanden binnen de periode van 1 maart tot en met 31 juli 2020 de werkgever een omzetdaling verwacht
• de verwachte omzetdaling in die periode, uitgedrukt in hele procenten, afrondend naar boven
  het loonheffingennummer
• het rekeningnummer waarop de werkgever betalingen van de Belastingdienst inzake loonheffingen ontvangt
• een kopie van het bankafschrift van de bankrekening die is doorgegeven, waarop rekeningnummer en naam rekeninghouder goed zichtbaar moeten zijn.

Wat gebeurt er met wtv-aanvragen die zijn ingediend voor 18 maart 2020?

Dit betreffen aanvragen onder de WTV-regeling. Als op deze aanvragen nog niet is beslist, dan worden deze aanvragen aangemerkt als aanvragen onder de NOW. Werkgever zullen als gevolg hiervan worden verzocht om aanvullende informatie. Als werkgevers al gebruikmaken van een WTV-regeling, dan kan onder die regeling niet worden verlengd. De werkgevers kunnen in dat geval een aanvraag doen onder NOW. Als hierdoor een overlap plaatsvindt tussen een compensatie onder NOW en uitbetaling van WW-gelden, dan zullen deze WW-gelden bij het vaststellen van de definitieve compensatie onder NOW in mindering komen op de loonsom over maart tot en met mei.

Wat zijn de sancties voor misbruik?

Het UWV kan de betaling van het voorschot opschorten indien sprake is van een ernstig vermoeden dat niet aan de subsidievoorwaarden wordt voldaan. Het UWV kan daarnaast een reeds verleende subsidie geheel of gedeeltelijk terugvorderen. Indien tijdens of bij het vaststellen van de subsidie sprake is van een redelijk vermoeden van een strafbaar feit, dan UWV kan aangifte doen bij het Openbaar Ministerie (OM).

Wat is de rol van de OR/medezeggenschap?

De werkgever zal de Ondernemingsraad, de pvt of, bij gebreke van een van deze twee, het personeel moeten informeren over het besluit een aanvraag te doen voor compensatie onder NOW.

Wat als ik het niet eens ben met de beslissing?

De werkgever kan in dat geval bezwaar maken bij het UWV, vervolgens in beroep bij de bestuursrechter en – mocht dat ook niet tot het gewenste resultaat leiden – in hoger beroep bij de Centrale Raad van Beroep.

Hoe lang moet ik welke informatie bewaren?

De werkgever dient een controleerbare administratie te voeren tot vijf jaar na de datum van vaststelling van de subsidie. Deze administratie dient met name om inzage te verlenen in de omzetdaling en loonkosten van werknemers. Daarnaast is het verstrekken van inzage in de loonadministratie over januari 2020 verplicht. De werkgever is verplicht tot vijf jaar na vaststelling van de subsidie mee te werken aan verzoeken van de minister om inlichtingen te verschaffen verband houdend met de subsidieverlening.