Implementation of the Digital Content Directive and the Sale of Goods Directive and extension of the consumer protection

This article is also available in Polish.

On 1 January 2023, an amendment to the consumer legislation implementing the Digital Content Directive and the Sale of Goods Directive will come into force.

The new regulations primarily concern selected aspects of contracts for the provision of digital content (e.g. video files, audio files, electronic games, e-books), digital services (e.g. online file storage services, word processing or games offered in the cloud, cloud-based storage services, email, social media and cloud-based applications), as well as consumer complaints. Changes to the consumer complaints rules will affect both digital content and services and non-digital goods. Consumer protection for individual entrepreneurs is also being expanded.

The amendment may require changes in the way entrepreneurs operate, including adjustments to contract templates or complaint handling policies.

Below we review briefly only selected aspects of the new regulations.

I. Non-compliance of goods with the contract

The amendment excludes the application of the Civil Code's provisions on warranty in sales to consumers (B2C trade) and regulates the matter separately by reference to the concept of non-conformity of goods with the contract. The conditions under which goods must conform with the contract have been described in more detail than before, with the aim of limiting the occurrence of disputes over the scope of obligations incumbent on traders.

In the light of the new regulations, in assessing the conformity of goods with the contract, the following aspects should be taken into account:

i. subjective, for example, whether the item is useful for the specific purpose for which it is needed by the consumer, of which the consumer notified the trader no later than at the time the contract was concluded and which the trader accepted;

ii. objective, including inter alia whether:

a. it is suitable for the purposes for which goods of this kind are usually used;

b. comes in such quantity and has such characteristics that are typical for this type of goods and which the consumer can reasonably expect given the nature of the goods and public assurances (e.g. in advertisements);

c. comes with packaging, accessories and instructions that the consumer can reasonably expect to be provided;

d. is of the same quality as the sample or design that the trader made available to the consumer before the conclusion of the contract and corresponds to the description of such sample or design.

However, the trader may disclaim liability for non-conformity with the stated requirements if he expressly informed the consumer that a specific feature of the goods deviates from such requirements, and obtains an express and separate acceptance of the lack of the stated feature from the consumer. In the case of goods with digital elements (such as smartwatches), the law also requires the trader to provide the updates necessary to ensure conformity with the contract.

The trader will be liable for the lack of conformity of the goods with the contract at the time of delivery and discovered within two years from that time, unless the expected economic life of the goods is longer. As a general rule, a lack of conformity that becomes apparent before the expiration of two years from the delivery of the goods (rather than before the expiration of one year, as it is currently) will give rise to a presumption of trader liability; exceptions to this rule apply where, for example, the presumption cannot be reconciled with the specifics of the goods or the nature of the lack of conformity of the goods with the contract.

The changes also apply to the complaint procedures. Where the goods do not conform with the contract in the first place, the consumer will be able to demand repair or replacement of the goods, with the right to make a price reduction claim or withdraw from the contract available only in certain circumstances (e.g. situations where the goods fail to conform with the contract to such an extent that a price reduction or withdrawal from the contract without first demanding repair or replacement is justified, or where the trader, despite their best efforts, has not brought the goods into conformity with the contract). Under the new regulations, the time for responding to complaints has been shortened (to 14 days).

II. Digital content and digital services contracts

The new legislation will also regulate contracts for the provision of digital content and digital services in greater detail. Firstly, as is the case with contracts for goods, liability for the non-conformity of digital content or digital services with the contract will be regulated. However, the regulations will take into account the specifics of digital content and digital services. The regulations will cover, for example, the issue of updating digital content and digital services. Traders will be obliged to inform the consumer about updates (e.g. on security features) necessary to comply with the contract and to provide the updates for a certain period of time depending on whether the delivery is continuous, one-time or in parts. The trader will not be liable for the lack of conformity of the content or services with the contract resulting solely from the lack of updates if he informs the consumer of the update and the consequences of noninstallation, and the consumer fails to install the update within a reasonable time for a reason other than a defect in the installation instructions.

The new regulations also govern other aspects of contracts for the provision of digital content and services. In particular, they address questions such as how the obligation to provide digital content or digital services is to be performed. They define, among other things, how the concept of delivery should be understood, when it should take place, and what is the procedure for the consumer to exercise his or her right of withdrawal in connection with a failure to deliver the content or service. In addition, the new regulations will make it clear how the trader can change the digital content or digital services during the course of the contract, including the conditions that enable the change and the corresponding procedure.

III. Expanded consumer protection for the individual entrepreneur

Implementacja dyrektywy towarowej i cyfrowej oraz rozszerzenie ochrony konsumenckiej

W dniu 1 stycznia 2023 roku wejdzie w życie nowelizacja przepisów konsumenckich implementujących dyrektywę cyfrową oraz dyrektywę towarową.

Nowe przepisy dotyczą przede wszystkim wybranych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych (np. plików wideo, plików audio, gier elektronicznych, e-booków) lub usług cyfrowych (np. usług przechowywania plików online, edycji tekstów lub gier oferowanych w chmurze, usług przechowywania danych w chmurze, poczty elektronicznej, mediów społecznościowych i aplikacji działających w oparciu o chmury) oraz reklamacji konsumenckich – zarówno tych dotyczących treści i usług cyfrowych, jak i towarów niezwiązanych z rynkiem cyfrowym. Rozszerzeniu podlega również ochrona konsumencka indywidualnych przedsiębiorców.

Nowelizacja może wymagać zmian w sposobie prowadzenia działalności przedsiębiorców, w tym dostosowania wzorców umownych czy polityk rozpatrywania reklamacji.

Poniżej przedstawiamy skrótowo tylko wybrane aspekty nowych przepisów.

I. Brak zgodności towaru z umową

Nowelizacja przewiduje wyłączenie stosowania przepisów Kodeksu cywilnego o rękojmi przy sprzedaży dokonywanej z udziałem konsumentów (obrót B2C) i odrębne uregulowanie tej materii poprzez nawiązanie do pojęcia niezgodności towaru z umową. Przesłanki zgodności towaru z umową zostały opisane w sposób bardziej szczegółowy niż dotychczas, co ma na celu ograniczenie zaistnienia sporów dotyczących zakresu obowiązków ciążących na przedsiębiorcach.

W świetle nowych przepisów oceniając zgodność towaru z umową należy brać pod uwagę aspekty:

i. subiektywne, w tym np. to czy towar jest przydatny do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował;

ii. obiektywne, w tym to czy:

a. nadaje się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju;

b. wwystępuje w takiej ilości i ma takie cechy jakie są typowe dla tego rodzaju towaru i których konsument może rozsądnie oczekiwać biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienia (np. w reklamie);

c. jest dostarczany z opakowaniem, akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać;

d. jest takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy, i odpowiada opisowi takiej próbki lub takiego wzoru.

Przedsiębiorca może jednak wyłączyć swoją odpowiedzialność za brak zgodności z wymogami obiektywnymi jeśli wyraźnie poinformuje konsumenta o tym, że konkretna cecha towaru odbiega od tych wymogów, oraz uzyska od niego wyraźną i odrębną akceptację braku konkretnej cechy towaru. W przypadku towarów z elementami cyfrowymi (np. smartwatchy) ustawa nakłada na przedsiębiorcę również obowiązek zapewnienia aktualizacji niezbędnych do zachowania zgodności z umową.

Przedsiębiorca będzie odpowiedzialny za brak zgodności towaru z umową istniejący w chwili jego dostarczenia i ujawniony w ciągu dwóch lat od tej chwili, chyba że termin przydatności towaru do użycia jest dłuższy. Co do zasady brak zgodności, który ujawni się przed upływem dwóch lat od dostarczenia towaru (a nie jak ma to miejsce obecnie – przed upływem roku) będzie rodził domniemanie odpowiedzialności przedsiębiorcy; wyjątki od tej zasady dotyczą np. sytuacji, w których domniemania nie da się pogodzić ze specyfiką towaru lub charakterem braku zgodności towaru z umową.

Zmiany dotyczą również postępowań reklamacyjnych. W braku zgodności towaru z umową konsument w pierwszej kolejności będzie mógł żądać naprawy lub wymiany towaru, zaś możliwość złożenia oświadczenia o obniżeniu ceny lub odstąpieniu od umowy będzie możliwa tylko w określonych okolicznościach (np. sytuacji gdy brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego żądania naprawy lub wymiany, bądź gdy przedsiębiorca pomimo prób nie doprowadził towaru do zgodności z umową). Zgodnie z nowymi przepisami skrócony (do 14 dni) został czas na udzielenie odpowiedzi na reklamację.

II. Umowy o dostarczanie treści cyfrowej i usługi cyfrowej

Nowe przepisy będą również w bardziej szczegółowy sposób regulować kwestie umów o dostarczanie treści cyfrowej i usługi cyfrowej. Po pierwsze, podobnie jak ma to miejsce w przypadku umów dotyczących towarów, uregulowana zostanie kwestia odpowiedzialności za niezgodność treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową. Przepisy będą jednak uwzględniać specyfikę treści cyfrowych i usług cyfrowych. Regulacja obejmie np. kwestię aktualizacji treści cyfrowej i usługi cyfrowej. Na przedsiębiorców nałożony będzie obowiązek informowania konsumenta o aktualizacjach (np. dotyczących zabezpieczeń) niezbędnych do zachowania zgodności z umową oraz ich dostarczania przez określony czas zależny od tego czy dostarczanie następuje w sposób ciągły, jednorazowo lub częściami. Przedsiębiorca nie będzie ponosił odpowiedzialności za brak zgodności treści lub usługi z umową wynikający wyłącznie z braku aktualizacji jeśli poinformuje konsumenta o aktualizacji i konsekwencjach jej niezainstalowania, a konsument nie zainstaluje aktualizacji w rozsądnym czasie z powodu innego niż wadliwość instrukcji instalacji.

Nowe przepisy regulują również inne aspekty umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych. W szczególności dotyczą one sposobu wykonania obowiązku dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej. Określają m.in. jak należy rozumieć pojęcie dostarczenia, kiedy powinno ono nastąpić i jaka jest procedura skorzystania przez konsumenta z prawa odstąpienia od umowy w związku z niedostarczeniem treści lub usługi. Ponadto, nowe przepisy będą regulować kwestie zmiany przez przedsiębiorcę treści cyfrowej lub usługi cyfrowej w trakcie trwania umowy, w tym warunki umożliwiające wprowadzenie tej zmiany oraz odpowiednią procedurę.

III. Rozszerzona ochrona konsumencka indywidualnego przedsiębiorcy

Należy odnotować, iż postanowienia nowelizacji rozszerzają również ochronę konsumencką indywidualnego przedsiębiorcy w sprawach nieposiadających charakteru zawodowego. Do ustawy o prawach konsumenta dodany zostaje art. 7aa, zgodnie z którym przepisy dotyczące konsumenta zawarte w rozdziałach 4, 5a i 5b tej ustawy (tj dotyczące prawa odstąpienia od umowy, umów zobowiązujących do przeniesienia własności towaru na konsumenta oraz opisywanych powyżej umów o dostarczenie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej) stosuje się również do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie ma ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Nowy art. 7aa niejako gromadzi w jednym przepisie uprawnienia indywidualnych przedsiębiorców w opisywanym zakresie oraz rozszerza je szczególnie w zakresie umów o dostarczania treści cyfrowej lub usługi cyfrowej i uprawnień w razie niezgodności towaru z zawartą umową.